Η μεγάλη πρόοδος της οδοντιατρικής επιστήμης της τελευταίες δεκαετίες σε συνδυασμό με τη σωστότερη ενημέρωση του πληθυσμού γύρω από την στοματική υγιεινή έχει ως αποτέλεσμα να εξάγονται πολύ λιγότερα δόντια σε σχέση με το παρελθόν. Παρόλα αυτά υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες ένα δόντι είναι καταδικασμένο και θα πρέπει να αφαιρεθεί από τον οδοντίατρο. Οι λόγοι που μας οδηγούν στην απόφαση αυτή ποικίλλουν. Ένα δόντι που είναι έγκλειστο και προκαλεί την εμφάνιση συχνών φλεγμονών, ένα ιδιαίτερα κατεστραμμένο δόντι που δεν μπορεί να αποκατασταθεί με κανένα τρόπο, η προχωρημένη περιοδοντίτιδα, τα εκτεταμένα κατάγματα των δοντιών κλπ είναι ενδείξεις για την εξαγωγή ενός ή περισσοτέρων δοντιών.
Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι η εξαγωγή ενός δοντιού θεωρείται μια μικρή χειρουργική επέμβαση. Για το λόγο αυτό ο οδοντίατρος που πρόκειται να αφαιρέσει κάποιο δόντι θα πρέπει να πάρει ένα πλήρες ιατρικό και οδοντιατρικό ιστορικό για να διαπιστώσει την ύπαρξη τυχόν αντενδείξεων ή γενικότερα όλων εκείνων των παραγόντων που μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα στη διαδικασία ή κατά τη διάρκεια της αποθεραπείας. Για παράδειγμα, μπορεί να σας ρωτήσει εάν αιμορραγείτε εύκολα και αν το αίμα σταματά γρήγορα, αν πάσχετε από κάποιο καρδιακό νόσημα κλπ.
Σε γενικές γραμμές, η εξαγωγή δοντιών στα παιδιά είναι απλές από τεχνική άποψη. Αυτό που μας δυσκολεύει συνήθως δεν είναι το ίδιο το δόντι αλλά η συμπεριφορά και στάση του παιδιού!
Στους ενήλικες η εξαγωγή ενός δοντιού μπορεί να παρουσιάσει αρκετές δυσκολίες. Δόντια με πολύ μεγάλες εμφράξεις ή απονευρωμένα ή δόντια με στραβές ρίζες κινδυνεύουν να σπάσουν κατά τη διάρκεια της εξαγωγής. Στις περιπτώσεις αυτές καθώς και σε κάθε άλλη όπου διαπιστώνεται ότι η εξαγωγή δεν θα είναι απλή, απαιτείται η λήψη ακτινογραφίας του υπαίτιου δοντιού.
Έπειτα ακολουθεί η εκτελεση τοπικής αναισθησίας οπότε ο γιατρός είναι πλέον έτοιμος να προχωρήσει στην αφαίρεση του δοντιού. Αφού τοποθετήσει τον ασθενή στην κατάλληλη θέση και ελέγξει αν η αναισθησία είναι επαρκής, εφαρμόζει τα κατάλληλα εργαλεία (ονομάζονται μοχλοί, οδοντάγρες και ριζάγρες) επάνω στο δόντι και με σταδιακές και σταθερές κινήσεις επιχειρεί να το κουνήσει και τελικά να το αφαιρέσει. Σε ορισμένες περιπτώσεις είναι αναγκασμένος να προχωρήσει στη λεγόμενη χειρουργική εξαγωγή , δηλαδή να κάνει κάποια τομή στα ούλα ώστε να αποκαλύψει ένα τμήμα της ρίζας του δοντιού, όταν για παράδειγμα σπάσει κάτω από τα ούλα και είναι αδύνατον να εξαχθεί με την κλασσική μέθοδο. Στο τέλος μιας χειρουργικής εξαγωγής το τραύμα ράβεται.
Αφού αφαιρέσει το δόντι, ο οδοντίατρος περιποιείται το τραύμα και σταματά την συνήθως μικρή αιμορραγία. Ακολούθως, δίνει τις κατάλληλες μετεγχειρητικές οδηγίες στον ασθενή και αν χρειάζεται, φαρμακευτική αγωγή. Συνήθως κλείνει ένα ραντεβού για την επόμενη ή μεθεπόμενη ημέρα για να ελέγξει την κατάσταση του τραύματος και την πορεία της επούλωσης.